Uit de eerste opleiding Vlaamse Gebarentaal (VGT) in Gent studeren de eerste officieel erkende tolken VGT af… In de jaren 1980 en 1990 combineren de meeste tolken hun tolkwerk met hun hoofdberoep. Het afstemmen van het uurrooster van de tolken VGT op de vraag van dove gebruikers is daardoor niet eenvoudig. Op dat moment is het moeilijk voor tolken en hun gebruikers om met elkaar in contact te komen. Ook is er nog geen manier om tolken te betalen. Vanaf 1991 komt daar verandering in.

Geïnspireerd door het voorbeeld van de Scandinavische landen richt de belangenvereniging Doof Vlaanderen (toen heette deze organisatie nog Fevlado) de vzw Vlaams Communicatie Assistentie Bureau voor Doven op. In het kort wordt dit het CAB genoemd. De overheid geeft deze vzw de opdracht om de tolkenwerking in Vlaanderen en Brussel te coördineren. Dirk De Witte wordt als coördinator aangesteld om dit in goede banen te leiden.

De Vlaamse regering neemt het historische besluit om tolken te betalen. Zo kan het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (afkorting: VAPH) dove gebruikers jaarlijks een aantal tolkuren geven. Zij kunnen deze gratis inzetten in hun dagelijks leven (L-uren) of op hun werk (A-uren). De vraag naar tolken gebarentaal groeit hierdoor. Tegelijkertijd neemt het tolkbewustzijn in de Vlaamse Dovengemeenschap toe. Dankzij overleg en acties in verschillende beleidsdomeinen volgen er nieuwe doorbraken.

Dit is het eerste schooljaar, waarin het Ministerie van Onderwijs een beperkt pakket tolkuren toekent aan dove leerlingen. Zo kunnen zij integreren in het regulier secundair onderwijs. Een beetje later volgt eveneens het hoger onderwijs, het basisonderwijs en het volwassenenonderwijs. Dankzij zowel tolken Vlaamse Gebarentaal als schrijftolken kunnen dove tolkgebruikers eindelijk vlotter integreren in het gewoon onderwijs.

Dankzij het groeiend tolkbewustzijn binnen de Vlaamse Dovengemeenschap dreigt er een tekort aan tolken gebarentaal. Daarom dringt de belangenvereniging Vlaamse Vereniging Tolken Gebarentaal (nu heet deze organisatie BVGT) aan op een verhoging van het honorarium voor tolken. De overheid stemt toe met een lichte verhoging. Datzelfde jaar lanceert het CAB voor het eerst een nieuw digitaal platform om de vraag naar en het aanbod van tolken vlotter op elkaar af te stemmen. Deze maatregelen doen het tekort aan tolken langzaam dalen.

De VDAB neemt de bevoegdheid voor A-uren van het VAPH over. Naast het inzetten van tolken op het werk ontstaat eveneens de mogelijkheid om tolken mee te nemen naar een sollicitatiegesprek of een erkende beroepsopleiding.

Het CAB lanceert een nieuw digitaal platform, via de website www.tolkaanvraag.be (versie 1.0), om de vraag en het aanbod van tolken vlotter op elkaar af te stemmen.

Het CAB richt een afstandstolkendienst op in navolging van de evolutie in andere landen over de wereld. Horende en dove mensen kunnen nu met elkaar telefoneren.

De Beroepsvereniging Vlaamse Gebarentaal Tolken (BVGT) vernieuwt de deontologische code voor tolken Vlaamse Gebarentaal, na overleg met de diverse partners.

Het pakket tolkuren voor het onderwijs breidt uit, zodat een dove leerling voor elk lesuur een tolk kan inzetten. Dat doet de vraag naar tolken stijgen. Er ontstaat opnieuw een tekort aan actieve tolken. Naast de groeiende vraag naar tolken in het onderwijs, neemt ook de vraag naar tolken in andere sectoren toe.

De VDAB breidt het tolkurenpakket op het werk uit. Zo kunnen dove gebruikers gedurende maximum 30% van hun totale arbeidstijd een tolk inschakelen. Daarnaast groeit de bekendheid van de afstandstolkendienst van het CAB. Het CAB biedt ook schrijftolken aan. Deze positieve evoluties zorgen opnieuw voor een tolkentekort.

Het CAB zoekt en vindt een nieuwe directeur: Lieven Kind.

Het CAB lanceert een verbeterd digitaal platform, Tolkaanvraag 2.0. Vanaf nu kan ook buiten de kantooruren de match tussen tolken en tolkgebruikers gemaakt worden.

De Vlaamse overheid verhoogt het aantal L-uren (dankzij het VAPH), dit zijn de tolkuren voor de dove gebruikers in hun dagdagelijks leven. Deze uren gaan omhoog als volgt:

• voor doven van 18 uren (of 36 uren bij verdubbeling) naar 80 uren per jaar.
• voor doofblinden van 180 uren naar 220 uren per jaar.

Door de coronacrisis is de afstandstolkendienst veel vaker bereikbaar, zodat de coronalijn voor iedereen toegankelijk is. De afstandstolkendienst kent zo een stijging in het aantal gebruikers.

Dirk De Witte, oud-directeur van het CAB, gaat officieel met pensioen. Hij stond sinds de start van het CAB in voor de uitbouw en ontwikkeling van het CAB.

Na de coronacrisis moet de afstandstolkendienst zijn openingsuren weer beperken. De actie ‘doneer 5 tolkuren aan het CAB’ wil hier tegenin gaan.

Dankzij een groot aantal donaties slaagt het CAB erin om de openingsuren van de afstandstolkendienst uit te breiden en de kwaliteit ervan te verbeteren. Het CAB wil graag nog meer uitbreiden en doet een oproep voor meer donaties.

Het CAB viert zijn 30-jarig bestaan. En blijft zich samen met andere organisaties, zoals Doof Vlaanderen en de Beroepsvereniging Vlaamse Gebarentaal Tolken inzetten om het beroep van tolk aantrekkelijker te maken. Want zonder een verhoging van het honorarium en een reiskostenvergoeding zal het tolkentekort niet verdwijnen.

De specifieke opleiding voor dove tolken VGT gaat met 20 studenten van start aan de KU Leuven – Letteren campus Antwerpen. In juni 2023 studeren deze dove tolken af.

Op 12 september 2023 studeerden 18 dove personen af en behaalde ze een getuigschrift als Dove tolk.  Nu kunnen ze zich engageren als officiële tolken en zich registreren bij het CAB. U kan ze altijd terugvinden via onze zoekfilter.